Elhuyar Zientzia

Arazo larria dugu itsasoan plastikoekin. Gero eta plastiko gehiago dago, bai zikinkeria moduan, bai eta mikroplastikoen forman ere, alegia, ikusten ez diren plastikozko partikulen forman. Ez dakigu zenbaterainoko inpaktua izango duen plastiko horrek guztiak, baina jende asko ari da ikertzen gaia, egunen batean soluzio bat proposatu ahal izateko. Horretaz hitz egin digute EHUko Amaia Orbeak, AZTI-Tecnaliako Oihane Cabezasek eta Greenpeace-ko Lorea Floresek. Plastikoa itsasoan, arazo larria.

Direct download: NFXXIV-14b.mp3
Category:science -- posted at: 4:51am EDT

Plastikoa ez da txarra. Behar beharrezkoa dugu aplikazio askotan. Adibide argi bat da ospitaletan odola gordetzeko edukiontziak. PVCz egindako poltsak dira. Oso zaila da ordezko material bat topatzea horretarako. Plastikoa ez baita txarra. Hori bai, eragiten dizkigun arazoei aurre egin behar diegu, eta, esate baterako, itsasoan dauden plastikoen kaltea larria da.

Direct download: NFXXIV-14a.mp3
Category:science -- posted at: 4:50am EDT

XXIV. denboraldiaren 14. saioa: Plastikoaren esloganak eta Itsasoa eta plastikoa.

Direct download: NFXXIV-14.mp3
Category:science -- posted at: 4:49am EDT

200 urte dira Moby Dick eleberriaren idazlea jaio zela, Herman Melville. Erreferentziazko literatura eta XIX. mendeko zientziaren lekukotza. Ereiteneko Leire Cano eta Nekane Barandiaran izan dira gurekin klasikoaz hitz egiteko.

Direct download: NFXXIV-13b.mp3
Category:science -- posted at: 5:34pm EDT

Arthur C. Clarke-n The sentinel ipuina abiapĆ¹ntua izan zen 2001 espazioko odisea bat eleberria idazteko. Ipuinaren ideia oso interesgarria da: gizaki aurreratuak suntsitu egingo du topatzen duena, aztertzeko ahaleginetan. Estralurtarrek horixe baliatuko dute.

Direct download: NFXXIV-13a.mp3
Category:science -- posted at: 5:33pm EDT

XXIV. denboraldiaren 13. saioa: The sentinel eta Moby Dick.

Direct download: NFXXIV-13.mp3
Category:science -- posted at: 5:23pm EDT

Itziar Cortes Elhuyarko itzulpengintzarako teknologien arduradunak itzultzaile automatiko bat aurkeztu digu. Euskaratik eta euskarara itzultzen ditu lau hizkuntza. Itzultzailea sare neuronaletan oinarrituta dago. Orain, eskuragarri gadgo itzultzailea.eus web orrian, bai eta mugikorrarentzako aplikazio batean.

Direct download: NFXXIV-12d.mp3
Category:science -- posted at: 7:13am EDT

Elhuyar aldizkariaren 336. zenbakia kalean da, 2019ko abenduko zenbakia. Gai nagusia, trantsizio energetikoa. Aitziber Agirre zuzendariak kontatu digu zer gai argitaratu dituzten.

Direct download: NFXXIV-12c.mp3
Category:science -- posted at: 7:09am EDT

Aurtengo kimikako Nobel sariaren protagonistak izan dira: litio-ioizko bateriak. Nobel saridunen ikerketek egingarriak egin zituzten, eta Txoni Matxinek azaldu digu, kuantika erabilita, zergatik diren hain arrakastatsuak.

Direct download: NFXXIV-12b.mp3
Category:science -- posted at: 7:03am EDT

Fugu arraina jangarria, daukan pozoin baten eragina saihesten denean. Pozoin hori tetradotoxina da. Orain ikerketa batek aztertu du zergatik ale batzuek duten  tetradotoxina gehiago beste batzuek baino. Horretarako haztegiko fuguak eta basatiak konparatu dituzte.

Direct download: NFXXIV-12a.mp3
Category:science -- posted at: 7:01am EDT

XXIV. denboraldiaren 12. saioa: fugua, lioi-ioizko bateriak, Elhuyar aldizkaria eta Elhuyarko itzultzaile automatikoa.

Direct download: NFXXIV-12.mp3
Category:science -- posted at: 6:00am EDT

1