100 urte bete dira erlatibitatearen lehen froga lortu genuenetik, Eguzki-eklipse batean. 1919ko maiatzaren 29an baieztatu zen erlatibitate Orokorrak iragarritako fenomeno bat: masa handiek argi izpien ibilbidea okertu egiten dutela.

Astelehenean hasiko da Ikergazte kongresua Baionan. 104 ikerketren berri, bost hitzaldi nagusi, tailerrak eta beste ekitaldi asko prest hiru egunetako kongresu oparo bat osatzeko. Jorge Aramburu ingeniari izan da gurekin kongresuaren berri emateko.

Oso ohikoa da behelainoa Euskal Herriko bailara batzuetan. Onintze Salazar Euskalmeteko meteorologoak azaldu digu non eta nola sortzen den, nola desegiten den eta nola baliatzen dute behelainoa Atacamako basamortuan ura eskuratzeko, han ez baitu euririk egiten urtetan.

Nature aldizkariaren albisteen zerbitzuan, pobreziarekin zerikusi duten bi albiste. oso ezberdinak biak, gainera. Bata, Estatu Batuetako programa bat etxerik gabeko jendearen osasuna ikertzeko maila mediku eta neurologikoan, eta bestea sugeen pozoien kontrako antidotoak berritzeko programa bat, Afrikako herrialde pobreetan.

XXIII. denboraldiaren 37. saioa: pobrezia eta bi ikerketa, behelainoa eta ikergazte.

Urteroko ospakizun dibulgatiboa tabernetan: Pint of Science. Hiri askotan ospatuko da maiatzaren 20tik aurrera. Guk Ondarroako, Donostiako eta Bilboko programazioak ezagutu ditugu. Horretarako, gurekin izan dira Josu Ceberio, Ander Egimendia eta Oskar Gonzalez, hurrenez hurren.

Bareak ikertzen dituen Jesus Mari Txurruka biologoak jaso du aurtengo CAF-ELhuyar merezimendu saria, animalia horien fisiologian lan egiteaz gain, bizitza oso bat eman duelako zientziaren dibulgazioaz euskaraz. Harekin izan gara eta bareez eta dibulgazioaz aritu gara.

Nature aldizkarian argitaratutako ikerket batek dio ibai handi gutxi direla munduan isuri librekoak. Alegia, presa asko eraikita daude haien ibilbidean, eta ekologoek ohartarazi gaituzte kalte ekologiko handiak eragiten duela egoera horrek.

XXIII. denboraldiaren 37. saioa: isuri libreko ibai gutxi, Txurruka eta Pint of Science.

Banatu dira 2019ko CAF-Elhuyar sariak. Aurten 25 urte bete ditu sariketa, eta ekitaldi berezia egin zuten CAFen egoitza nagusian, Beasainen.

Elhuyar Fundazioak antolatzen duen Zientzia Azokaren bukaerako ekitaldia da egun hauetan: azoka bat hain zuzen. Bilboko Plaza Barrian antolatu dute, urtero bezala, gazteen zientzia-proiektuen erakustaldi bat. Danel Solabarrietak aurkeztu digu.

EHUk ilustrazio zientifikoari buruzko graduondo bat antolatzen du urtero, karrera bukatuta arlo horretan profesional bihurtu nahi duen edozeinentzat aproposa. Gu antolatzaileekin izan gara, Vega Asensio ilustratzailearekin eta Maren Ortiz biologoarekin. Graduondoa aurkeztu digute eta azaldu digute zer egin behar den hurrengo urteko edizioan parte hartzeko.

Hiru sari eman dituzte, baina lehen edizio bat besterik ez da izan: Ikerbasque erakundeak hiru emakume ikertzaileren lanak saritu ditu aste honetan. Maria Isabel Arriortua, Aitziber Lopez-Cortajarena eta Maia Garcia Vegniory izan dira saridunak.

XXIII. denboraldiaren 35. saioa: Ikerbasqueren errekonozimendua, ilustrazio zientifikoa eta Zientzia azoka.

Tibeteko lautadan 3.280 metroko garaiaeran topatutako masailezur bat Denisova haitzulotik kanpo topatutako lehen denisovarra dela ondorioztatu dute ikertzaileek. 160.000 urte ditu, eta, haren bidez, baieztatu dute hango biztanleak gizaki modernoa iritsi baino askoz lehenagotik zeudela egokituta garaiera handietara.

Egoitz Etxebeste Elhuyar aldizkariko erredaktoreak dietei buruz hitz egin digu, jaten duguna oso lotuta dagoelako osasunarekin. Zer ikertu den dieten arloan, zer ez, eta zein diren ondorio nagusiak.

Egoitz Etxebeste Elhuyar aldizkariko erredaktorea izan da gurekin. Poppy Northcutt ingeniariaren istorioa ekarri digu, NASAko Apollo programako ingeniarien taldeko lehen emakumea.

Aste honetako albistea da: kokaina-aztarnak aurkitu dituzte Ingalaterrako Suffolk konterriko kostako ganbetan; albistea da aztertu diren ganba guzti-guztietan topatu dutela kokaina. Emaitza harrigarria da hiritarra ez den inguru bateko estuarioetarako.

XXIII. denboraldiaren 34. saioa: ganbak eta kokaina, Poppy Northcutt eta dieten mundua.