René Descartes filosofo eta matematikaria garuna nola funtzionatzen duen azaltzen saiatu zen. Humoreen teoria eguneratu zuen horretarako, alegia, garuna gorputzeko likido jakin batzuen bitartez funtzionatzen duela. Descartesek azaldu zuen funtzionamendua garaiko teknologoa aurreratuenarekin, sistema hidrulikoekin. Eta gu, azken batean, garuna konparatzen dugu gure teknologia aurreratuenarekin, ordenagailuekin alegia. 

Gorka Azkune EHUko informatikariak kontatu digu saioak egiten ari direla makinek modu berri batean ikasten hasteko. Alegia, ideia ezberdinak elkarren artean erlazionatzeko ahalmena sorraraztea eta horretatik jakintza orokortzeko bideak ikas ditzaten. Guk horrela ikasten dugu, baina ez da ikasteko modu sinple bat. Pompeu Fabran eta New York Unibertsitatean lehen urratsak eman dituzte ikasketa mota hori sustatzeko. 

Itsas hondotik metalak erauz daitezke. Baina jarduera horrek inpaktua du hainbat bizidunengan. Adibidez, hautsak harrotuta marmoka batzuek arazo larriak izan ditzateke. 

XXVIII. denboraldiaren 12. saioa: Itsas hondoko meatzaritzaren inpaktuaz, makinek ikasteko modu berri bat eta Descartes eta garuna. 

Hostoen arteko melodietan klasiko bat, Joan Baez. 1971n bi abesti grabatu zituen Silent Running filmaren soinu bandarako. Hau da horietako bat: Rejoice in the Sun, biziaren boterea gorainpatzen duen kanta. 

Irati Diez Virto naturarekin dugun deskonexioari buruz hitz egin digu. Gure bizitza urrundu da naturatik, eta hori islatu egiten da bizimoduan. Gogoeta bat egin dugu gai garrantzitsu horri buruz. Sortzen dugun fikzioan ere islatzen da kontu hau. 

IV. denboraldiaren 12. saioa: naturarekin deskonexioa eta hartz polarraren egoera. 

Asteburu honetan dira UEUk eta Euskalnatura taldeak antolatutako Natur Zientzien topaketak Iruñean. Antolatzaileetako bat izan da gurekin, Mikel Etxeberria Okariz, eta kontatu digu nola planteatu duten aurtengo edizioa. 

Margolari askok berezko estiloa izan dute, eta batzuetan pairatu dutenarekin lotzen da estiloa justifikatzeko. Oskar Gonzalez EHUko kimikariak azaldu digu kasu batzuetan badagoela lotura hori eta beste batzuetan ez. Eta horren bidez, artearen historian zehar mugitu gara elkarrizketa honetan. 

Fagradalsfjall sumendia oso gertu dago Reykjaviketik, Islandiako gune populatuenetik. Han, 2021an hasita, jarduera sismikoa handia dago, nahiz eta aurretik, 800 urtez, jarduerarik ez den egon. Orain Islandiako Bulego Meteorologikoak dio hamarkadak iraun dezakeela ezegonkortasun sismikoak. 

XXVIII. denboraldiaren 11. saioa: margolarien estiloa eta gaixotasunak eta Natur Zientzien Topaketak. 

XIX. mendearen hasieran ez genuen aluminioa ezagutzen. Eta ezagutu genuenean, ugaria izanda ere, oso zaila zen erauzteko. Garestia zen. Gerora, bokata biltzeko materiala izateraino iritsi zen. Eta orain? Ingurumenaren ikuspuntutik ezin dugu esan merkea denik. 

2006an, Jack Johnson kantari estatubatuarrak reduce, reuse and recycle hitzekin sortutako kanta bat argitaratu zuen. Gaur, Hostoen Arteko Melodietara ekarri dugu kanta hura. 

Elhuyarren gogoeta bat egin dute adituekin batera, jasangarritasunaren komunikazioa nola egin behar den aztertzeko. Bai dibulgazioan bai eta hezkuntzan ere lagungarri izan daitezkeen ideiak bildu dituzte liburuxka batean. Elhuyarko Aitziber Lasa eta Aitziber Agirre izan dira gurekin liburuxka eta gogoeta bera aurkezteko. 

Azterlan-eko Garikoitz Artola izan da gurekin, txatarraren birziklapenari buruz hitz egiten. Gainera, gure metalurgiaren egoeraz hitz egin digu, garrantzi handia dutelako txatarrak, imanek eta bateriek. Azkenean, gaurko metalen egoeraz hitz egin digu, bai eta birziklatze-prozesuetan sortzen dituzten arazoez ere.   

IV. denboraldiaren 11. saioa: txatarra birziklatu, Jasangarritasunaren liburuxka eta Jack Johnson. 

Kolore bakarra dago astronauten jantzietan: zuria. Eta arrazoi sendo bat dago horretarako. Ume baten galdera batetik tiraka iritsi gara honi buruz hitz egitera, eta oso galdera egokia da, zientziaren ikuspuntutik. 

Aurten, Donostian izango da Europako manufakturazio-kongresu nagusia, Manufuture. Bi antolatzailerekin izan gara, Tecnaliako Ane Irazustabarrena eta Idekoko Juanan Arrieta. Haiek hitz egin digute kongresuari buruz eta sektorearen eboluzioari buruz. 

Ikerketa batek aztertu du zenbat artikulu "faltsu" argitaratu diren azken hamarkadetan, eta datua kezkagarria da. Korrupzioa handitzen ari da zientziaren argitalpenen munduan, baina oso zaila da baieztatzea zein diren artikulu "faltsu" horiek, eta horri esker kopuru bat ematea. 

XXVIII. denboraldiaren 10. saioa: Manufuture kongresua Donostian eta astronauten jantzia zergatik zuria. 

Bo Diddley musikariak 1971an argitaratutako Pollution kanta ekarri dugu Hostoen Arteko Melodietara. Haren musikak, 1950eko hamarkadatik aurrera, eragin handia izan zuen XX. mendeko rock and roll generoan; gaur ekarri dugun kanta hau, ordea, gerokoa da, 1971ekoa, ekologiaren aldeko musika modan zegoen garaikoa. 

Aranzadi Elkarteak Euskadiko Hegazti Habiagileen Atlasa egin berri dute. Urte askoko lana dago jasota bertan, Euskadin hegaztien presentzia nolakoa den jasotzen duen liburu mardula. Olatz Aizpurua ornitologoa izan da gurekin egindako lanaz hitz egiteko. 

IV. denboraldiaren 10. saioa: Euskadiko hegazti habiagileen atlasa. 

Elhuyarrek antolatzen duen zientzia martxan dago aurten ere. Ikasturtean zehar gazte-taldeek zientziako proiektu bat garatzen dute irakasleen eta ikertzaile profesionalen laguntzarekin, eta udaberrian publikoki aurkezten dituzte emaitzak. Elhuyarko Danel Solabarrietak azaldu digu nolakoa izango den edizio hau. Eta izena emateko epea zabalik dagoela ere esan digu. 

Kolaboratzaile berria dugu Norteko Ferrokarrillean, Lide Arana biokimikaria. Hark azaldu digu zer diren motor molekularrak eta kontatu digu nola funtzionatzen duten. Aldi berean biologikoak eta mekanikoak diren egitura horiek gure zeluletan daude. 

Neuronen arteko konexioak galtzen direnean oso zailak dira berriz ere lotzeko, baina zientzialari asko ari dira ikertzen nola. Orain, fisikari-talde batek metamaterialak erabiltzea proposatu dute lotu beharreko gune horretan konexioak estimulatzeko, zuzenean neuronetara iritsi beharrik gabe. 

XXVIII. denboraldiaren 9. saioa: neuronak eta metamaterialak, motor molekularrak eta Zientzia Azoka. 

U2 taldeak ekologia izan du haien abestietan. 1984an, Bonok beharra adierazi zuen zementuzko oihanetik irten eta bizimodu organikoago bat izateko. Horregatik, Hostoen arteko melodietara The unforgettable fire diskoan argitaratutako kanta bat ekarri dugu, Indian Summer Sky. 

Kardala institutuko lagunekin izaten dugu kolaborazio bat Ekosferan. Denboraldi honetako lehen atala dugu gaur haiekin. Igotz Gallastegi irakasleak etorri zaigu irratira galdera garrantzitsu batekin buruan: nolako egoeran dago akuakultura gaur egun Euskal Herrian? 

IV. denboraldiaren 9. saioa: akuakultura Euskal Herrian.