Elhuyar Zientzia

XVII. denboraldiko 24. saioa: kuantikari buruzko blogak, teknopolis eta minibizia hitza

Direct download: NFXVII-24.mp3
Category:science -- posted at: 12:00am EDT

Duela hilabete gutxi bi kimikari kuantikok blog bana zabaldu zituzten kimika kuantikoa sarean dibulgatzeko. Haiek ikertzaileak dira, hain zuzen ere esparru horretan, eta gaiari gogo handiz ekin diote. Blogetan, zergatik ikusten dugun, klorofila edo Mikel Laboa azaltzen dira, beti ere, kimika edo fisika kuantikoari lotuta. Irratian, bi blogari kuantiko haiekin izan gara. 

Direct download: NFXVII-24a.mp3
Category:science -- posted at: 12:00am EDT

Zientziaren hitzen atalean, Iñaki Leturiak Hitz kezkagarri bat ekarri digu gaur... minbizia. Seguru asko, "min bizia" terminotik dator, eta, hala bada, oso izen egokia da gaixotasun-mota horretarako. HItz horri eta berarekin datozen beste hitzei buruz izan dugu solasalditxo bat.

Direct download: NFXVII-24b.mp3
Category:science -- posted at: 12:00am EDT

XVII. denboraldiko 23. saioa: Elhuyar Fundazioaren itxura aldaketa, Teknopolis eta BC3ko udaberriko unibertsitatea.

Direct download: NFXVII-23.mp3
Category:science -- posted at: 12:00am EDT

Elhuyar Fundazioak aurpegia berritu du. Zientzia dibulgazioan erreferentea den erakunde horrek 40 urte baino gehiagoko historia du, eta fase asko egin ditu urte horietan. Tarteka, irudi publikoa aldatu egiten du, eta orain da horretarako une egokia. Elhuyarko gidaritza hartu duten Txema Pitarke lehendakaria eta Leire Cancio zuzendaria irratira etorri dira Elhuyarren aurpegi berria aurkeztera.

Direct download: NFXVII-23a.mp3
Category:science -- posted at: 12:00am EDT

BC3 zentroan proiektu interesgarri bat jarri dute martxan. Udaberriko unibertsitate bat antolatu dute klima aldaketa ikertzen duten adituak ekosistemek ematen duten zerbitzuak modelizatzen trebatzen laguntzeko. 39 herrialdeko adituak etorri dira 12 egunez norberak bere herrialdeko kasuen datuekin. Miren Onaindiak kontatu digu zein den topaketaren helburua. 

Direct download: NFXVII-23b.mp3
Category:science -- posted at: 12:00am EDT

Gaur denboran atzera begiratu dugu historin izan diren emakume matematikari ospetsu batzuei buruz hitz egiteko: Teano, Hipatia, Emile de Chatelet, Sophie Germain, Sofia Kovalevskaia eta Emmy Noether. Izen handiak dira matematikaren historian. Haiei buruz hitz egin digute beste emakume matematikari batzuek: Nahikari Blanco eta Amaia Zugadi, Norteko Ferrokarrilleko matematikaren atala egiten duten bi kolaboratzaileek.

Direct download: NFXVII-22a.mp3
Category:general -- posted at: 12:00am EDT

XVII. denboraldiaren 22. saioa: emakume matematikariak eta Teknopolis.

Direct download: NFXVII-22.mp3
Category:science -- posted at: 12:00am EDT

XVII. denboraldiaren 21. saioa: Sakarinaren aurkikuntza, Garoña eta ingrafikazia.

Direct download: NFXVII-21.mp3
Category:science -- posted at: 12:00am EDT

Zorizko aurkikuntza bat izan zen sakarinarena. Constantine Fahlberg kimikaria bat-batean konturatu zen laborategian sortutako substantzia batek zapore gozoa zuela. Ezusteko ederra. Hori XIX. mendean izan zen, eta ez da garai hartako adibide bakarra. Baina bada adibide tipikoa. Elhuyar aldizkariko Egoitz Etxebestek kontatu digu istorio hori.

Direct download: NFXVII-21a.mp3
Category:science -- posted at: 12:00am EDT

Santa Maria de Garoña herrian dagoen zentral nuklearra geratuta dago, eta litekeena da betirako ixtea, baina oraindik ez da erabaki hori hartu. Gai horri buruzko programa bat eta artikulu bat landu dituzte Teknopolis telebista-saioan eta Elhuyar aldizkarian, hurrenez hurren. Telebistatik Alaiz Ochoa de Eribe etorri zaigu, eta aldizkaritik Ana Galarraga, Garoñaz eta haien lanaz hitz egitera.

Direct download: NFXVII-21b.mp3
Category:science -- posted at: 12:00am EDT

Ingrafikazia mapak irakurtzeko ahalmen-falta da. Terminoa ez da berez existitzen; zientzialari batzuek sortua da, eta ezin da esan onartuta dagoenik. Baina merezi du jakitea zer dagoen hitz "berri" horren atzean. Iñaki Leturiak kontatu digu gaurko saioan.

Direct download: NFXVII-21c.mp3
Category:science -- posted at: 12:00am EDT

1