Elhuyar Zientzia

Teknopolis ETBko zientzia programak azken saioa izan du aste honetan. IÑAKI LETURIA izan da gurekin, saioari buruz hitz egiteko eta begirada nostalgiko txiki bat emateko aurtengo denboraldiari.

Direct download: NFXX-40c.mp3
Category:science -- posted at: 7:07am EDT

Gizaki-itxurako roboten mugimendua ez da beti onena. Eskailerak igotzea asko kostatzen zaie, eta kasu batzuetan oso poliki ibiltzen dira. Baina beste batzuetan, primeran mugitzen dira. GORKA AZKUNEk kontatu digu mugimendu horien atzean zer dagoen. Noiz eta zergatik diren robot humanoideak traketsak, eta nalo hartzen du parte adimen artifizialak esparru horretan.

Direct download: NFXX-40b.mp3
Category:science -- posted at: 6:56am EDT

Insbruckeko Unibertsitatean fisika teorikoko kalkulu bat egin dute ordenagailu kuantiko batekin. Energiatik abiatuta elektroi bate eta positroi bat sortzeko prozesua kalkulatu dute. Mugarri garrantzitsua da, batez ere, ordenagailu kuantikoa erabili dutelako, nahiz eta kalkulu hori ordenagailu arrunt batez ere egin daitekeen. Baina ordenagailu kuantikoa martxan dago.

Direct download: NFXX-40a.mp3
Category:science -- posted at: 4:19am EDT

XX. denboraldiaren 40. programa: Ordenagailu kuantikoa martxan, Robot humanoideen mugimenduak eta Teknopolisekoa azkena aurtengoz.

Direct download: NFXX-40.mp3
Category:science -- posted at: 4:16am EDT

Grabitazio-uhinak bigarren aldiz detektatu dituzte LIGO behatokian. Otsailaren 11n iragarri zuten, lehenengoz, grabitazio-uhinak detektatu zituztela. Eta astronomiaren ate berri bat ireki zuten horrekin; izan ere, uhin elektromagnetikoen bidez behatu beharrean, grabitazio-uhinen bidez behatu daitekeela erakutsi zuten. Orain, Physical Review Letters aldizkarian argitaratu dute bigarren behaketa. Aurrekoan bezala, bi zulo beltz elkartzean igorritako grabitazio-uhinak dira detektatu dituztenak.

Direct download: Qk38-160622_Grabitazio-uhinak_bigarren_aldiz.mp3
Category:science -- posted at: 1:50pm EDT

Denboraldiaren azken aurreko saioa izan du ETBko Teknopolis programak. Sare elektrikoari eta itzalaldiei buruzko saioa izan da. EIDER CARTON erreportariak aurkeztu digu programa hemen irratian; berak, adibidez, instalazio elektrikoaren akatsak gertatzen direnean zehazki zer eta non gertatu den identifikatzeko sistema bat garatu dute Mondragon Unibertsitateak eta Ormazabal enpresak.

Direct download: NFXX-39c.mp3
Category:science -- posted at: 4:51am EDT

EÑAUT IZAGIRRE geografoak espedizio zientifiko bat zuzendu du Patagonian. Cloue izotz-eremua esploratu dute eta orain kartografiatu egingo dute orduan jasotako datuekin. Eñaut gurekin izan da, eta abentura hori kontatu digu. Espedizioan parte hartu duen ekipoa, nolako baliabideak izan dituzte, eta, adibidez, National Geographic erakundeak dirua jarri duela haiei laguntzeko.

Direct download: NFXX-39b.mp3
Category:science -- posted at: 4:41am EDT

Berriz ere detektatu dituzte uhin grabitazioanalak LIGO labortegikoek Virgo laborategikoekin batera. Oraingoan ere, bi zulo beltzen arteko talkak eragindakoak izan dira. Eta guk gogoeta egin dugu bigarren aldiek duten garrantziari buruz.

Direct download: NFXX-39a.mp3
Category:science -- posted at: 3:57am EDT

XX. denboraldiaren 39. saioa: uhin grabitazionalak berriz ere, Cloue izotz-eremua Patagonian eta Sare elektrikoa Teknopolisen

Direct download: NFXX-39.mp3
Category:science -- posted at: 3:33am EDT

Kalkulagailuen fabrikatzaile handi eta ezagunak, CASIOk, ClassWiz kalkulagailu-familia kaleratu du. Hainbat modelo daude tartean, lehen eta bigarren hezkuntzako ikasleentzat pentsatuta. Guretzat berezitasun bat du: Goierriko talde baten lanari esker, kalkulagailuaren mezuak euskaraz jarri dituzte. GOYO LEKUONA talde horren kidea da,eta gurekin izan da.

Direct download: NFXX-38d.mp3
Category:science -- posted at: 6:09am EDT

Elhuyarren mugikorrentzako aplikazio berria atera du: hiztegiAPP. Hizkuntzarekin zerikusia duten 36 baliabide biltzen ditu aplikazio bakarrean. Ohiko erabiltzailearentzat zein espezializatuarentzat, aplikazio baliagarria da. EDURNE MARTINEZ informatikariak aurkeztu digu gaur irratian.

Direct download: NFXX-38c.mp3
Category:science -- posted at: 6:08am EDT

MIREN KARMELE GOMEZ izan da gurekin gaur estudioan. Sinestesikoa da, hau da, zentzumen bat baino gehiagoekin jasotzen du estimulu bat. Adibidez, soinuak ikusi egiten ditu. Esan digu Noretako Ferrokarrillak, adibidez, ahots berdea duela. Bere eskarmentua kontatu digu, eta sinestesiari buruz dakigunaz hitz egin dugu.

Direct download: NFXX-38b.mp3
Category:science -- posted at: 6:07am EDT

Abenduan, lau elementu berri onartu zituzten taula periodikoan. Orain, izenak jarri dizkiete. Eta haietako bik toki baten izenak dituzte, taulan ohikoa izan den bezala.

Direct download: NFXX-38a.mp3
Category:science -- posted at: 6:06am EDT

XX. denboraldiaren 38. saioa: Lau elementu berriren izenak, elkarrizketa sinestesikoa, HiztegiAPP eta CASIO kalkulagailuak euskaraz.

Direct download: NFXX-38.mp3
Category:science -- posted at: 6:05am EDT

Garunaren plastikotasunarekin eta gaitasun kognitiboarekin lotutako gene bat inhibitzen duen konposatu bat probatu dute Down sindromea dute pertsonekin, eta haien gaitasunak hobetzen dituela frogatu dute. Bartzelonako Ikerketa Medikuen Itsas Ospitaleko eta Erregulazio Genomikoaren Zentroko Rafael de la Torrek eta Mara Dierssenek zuzendu dute ikerketa, eta, lehen aldiz, erakutsi dute tratamendu farmakologikoa onuragarria izan daitekeela dela Down sindromea duten pertsonentzat.

Direct download: Qk36-160608_Down_sindromearentzako_tratamendua.mp3
Category:science -- posted at: 3:52am EDT

INformatikaria bazara eta hizkuntzaren tratamendua atsegin baduzu, edo hizkuntzalaria bazara eta ikerketa informatikoa atsegin baduzu, HAP masterrean izena emateko aukera duzu. EHUko IXA taldeak antolatzen du, Donostiako Informatika Fakultatekoa, eta orain Erasmus Mundus masterren barruan dago. OLATZ ARREGIk eta JOSU GOIKOETXEAk aurkeztu digute masterra programan.

Direct download: NFXX-37c.mp3
Category:science -- posted at: 5:44pm EDT

EDU LARTZANGUREN Berriako kazetariak CAF-Elhuyar saria irabazi du "Behi eta berriz" erreportajearengatik. Behien klonazioari buruzko erreportajea da; Txinak klonazio teknikak industrian aplikatu nahi ditu urtean milioi bat behi klonatzeko. Hortik aurrera, Eduren erreportajeak ikuspuntu askotatik garatzen du gaia. Interesgarria kontatu diguna.

Direct download: NFXX-37b.mp3
Category:science -- posted at: 5:35pm EDT

Rosetta zundaren tresna zientifikoek aurkikutza aipagarri bat egin du Churyumov-Gerasimenko kometan: glizina aminoazidoa topatu du kometan. Glizina proteinak osatzen duten ohiko 20 aminoazidoetako bat da. Beraz, berri ona da bizia espazioan sortu zeneko hipotesia defendatzen dutenentzat.

Direct download: NFXX-37a.mp3
Category:science -- posted at: 5:25pm EDT

XX. denboraldiaren 37. saioa: glizina kometa batean, Edu Lartzanguren eta behi klonatuak eta HAP masterra 2016.

Direct download: NFXX-37-new.mp3
Category:science -- posted at: 3:44pm EDT

Direct download: Qk35-160601_mugikorrakminbizi.mp3
Category:science -- posted at: 4:03am EDT

1