Surfean aritzeko olatu handienek 30 metro altu inguru dira. Sekulakoa. Surferako oso aproposak dira, baina ez bakarrk surferako. Olatu horiek energia-kantitate handia dute barruan. Zientzialariek estimazio bat egin dute jakiteko zenbateko energia duen horrelako olatu erraldoi batek.

Joseph Fourier XVIII. mendeko matematikaria zen, baibna haren lanak XXI. menderaino iritsia da oinarrizko tresna matematiko moduan. Irratia egiteko erabiltzen da, adibidez. Eta argazkiak tratatzeko, eta subatantzien detekzio espektrometrikoan eta beste aplikazio askotan. Hala ere, ez da oiihartzun oso handia duen tresna matematiko bat. Horregatik, dibulgazioaren garrantziarengatik, Fourieren trasformatua ekarri digu gaur ELI ALBERDIk Norteko Ferrokarrillera.

Surflariek bilatzen dituzten olatu handienak oso energetikoak dira. Nazaré herrian, adibidez, 30 metro altu diren olatuen gainean aritu izan dira surfean, eta zientzialariek kalkulatu dute olatu horietako baten energia nahikoa dela milioika telefono mugikor kargatu ahal izateko.

XXII. denboraldiaren 42. saioa: Surf egiteko olatuak eta Fourier.

CAf-Elhuyar sarien artikulu orokorren kategoria irabazzi duen testuak soluzio bat proposatzen du plastikoen birziklapenerako. Irtenbide zirkularra deitu diote. Arazo handia da hondakin plastikoen kudeaketa, kanpotik ikusten dena baino konplexuagoa. Alaitz Etxabidek, artikuluaren egileak, azaldu digu zergatik.

"Vacuum" bideoak irabazi du OnZientzia lehiaketa. Patxi Razkin, iazko edizioaren irabazleak berak irabazi du aurten. Bideoan kontatzen digu atomoaren zati handiena hutsunea dela, eta horrek ondorio interesgarriak ditu. Adibidez, elkar ukitzen dugunean, ez garela benetan elkar ukitzen ari.

Afrikako Baobad zaharrenak hiltzen ari dira. Baita altuenak ere. Eta zientzialariek ez dakite zergatik den hori. 2.000 urtetik gora bizi dira zuhaitz horiek, baina azken 12 urteetan, bat-batean, zaharrenetako asko hil egin dira. Hipotesi batzuk daude heriotza horiei buruz, infekzioekin eta lehorteekin zerikusia dutenak, baina arrazoia ez da ezaguna.

XXII. denboraldiaren 41. saioa: baobad zaharrak, PatxiRazkin eta vacuum eta Plastikoen birziklapenaren soluzioa.

Antartikako izotz-geruzak hiru bilioi tona izotz galdu ditu hogeita bost urtetan, eta horrek itsas maila ia zortzi milimetro igotzea eragin du. Eta itsas mailak gora egin dituen zortzi milimetro horietatik hiru, azken bost urteetan igo dira. Horixe dio izotz-geruzaren gorabeherak ikertzen dituen nazioarteko ikerketa-talde handi batek, IMBIE ikerketa taldeak, Nature aldizkarian argitaratu duen azken azterketak.

Kristal likido berri bat aurkeztu dute Nature aldizkarian. Material horren partikulak bi norbideetan autoordenatzen dira, eta horrek propietate optiko oso onak ematen dio. Egunen batean, zure pantailetan erabil litekeen material bat da; kristal likido bat, gainera, garai batean oso berria zen teknologia baten bertsio modernoa.

Zientzia gizarteratzen dutenen kongresu handi bat antolatu dute CFM eta DIPC zentroek: Euskal Esperientziak Zientzia Zabalkuntzan . DIPCko Amaia Arregik eta CFMko Idoia Mujikak kontatu digute ikuspuntu askotatik aztertutako euskarazko dibulgazioaz arituko direla, eta kongresuan nondik norakoak argitu dizkigute. 

Miguel Querejeta astronomoak M51 galaxiaren erdian dagoen zulo beltz erraldoia ikertu du tesian. Horri buruz idatzi du artikulu bat, eta CAF-Elhuyar sari bat eskuratu du horrekin. Guk harekin luze hitz egin dugu zulo beltzei buruz, eta asko ikasi dugu, batez ere, Miguel dibulgatzaile ona dela.

Nature aldizkarian kristal likido baten berri eman dute. Coloradoko Unibertsitatean garatu dute, eta gailu elektronikoen pantailetan  iraultza izan liteke etorkizun hurbilean. Haren partikulak bi norabidetan lerrokatzen dira eta oso ezaugarri optiko bereziak sortzen dituzte. 

XXII. denboraldiaren 40. saioa: kristal likido biaxiala, zulo beltzak galaxiaren erdian eta EEZZ18. 

Eguzki-kontzentragailu lumineszente gisa jokatzen duen polimerozko zuntz optiko berri bat, merkea eta eraginkorra, lortu du Itxaso Parola Domingo telekomunikazio-ingeniariak.

Elhuyar aldizkariaren ekaineko zenbakia kalean da dagoeneko. Aldizkariaren azalean intsektu baten argazki polit bat, profesionala ez den argazkilari batek eginda. Eta barruan... barruan zer dagoen Aitziber Agirre zuzendariak kontatu digu.

Josu Doncel matematikariak supermerkatura eraman gaitu, matematikaren bila. Berez, zenbaki asko dago supermerkatu batean; prezioak, eskaintzak eta horrelakoetan badira ulertu beharreko kontzeptu matematikoak. Baina begi bistako ezaugarri horiez gain, askoz kontu matematiko gehiago dago ohiko supermerkatu batean.

MIT institutuko matematikariek urtebetez aztertu dituzte New Yorkeko taxien lana. Helburua, galdera bati erantzutea: beharrezkoak al dira hirian dauden taxi guztiakedo kopuru txikiago batekin eman daiteke zerbitzua, kalitatez jaitsi gabe? Erantzuna da antolamendu perfekto batekin, taxien % 30a sobran dagoela oraingo zerbitzu perfektua emateko.

XXII. denboraldiaren 39. saioa: taxi horiak, matematikari bat supermerkatuan eta Elhuyar aldizkariaren ekaineko zenbakia.