Gorputzaren kableatua gainbegiratu dugu: neuronak. Haietan seinale elektrikoak bidaiatzen du batetik bestera, baina ez etxeko kable batean bezala. Askoz mantsoago, eta askoz modu konplexuago baten bidez egiten du. Baina bada arrazoi bat hori horrela izateko...

OIHANA JAUREGI eta IÑAKI LETURIA etorri dira gurera, Teknopoliseko azken saioa aurkeztera: gauari buruzkoa. Gauak berezko zientzia du, loaren zientzia, gaueko argazkilaritza, gaueko animaliak eta abar. Haiek programa berezia egin dute eduki horiei begira. Programaren bukaeran aholku bat: ez ikusi telebista ohean!!

Gaur ekaitz elektrikoei buruz hitz egin dugu Euskalmeteko ONINTZE SALAZAR meteorologoarekin. Galdera bat gordeta genuen hari galdetzeko, alegia, nola kontatzen diren Lurrean erortzen diren tximistak? Onintzek erantzun digu eta kontu elektriko gehiago kontatu.

James Watsonek, DNAren egitura aurkitu zuen kimikari ospetsuak, Nobel saria saldu nahi du enkantean. Domina bat da, eta 2,5 milioi dolar baino gehiago espero du lortzea salmentan. Ez da enkantean jartzen den lehen Nobel sarien domina, baina bada irabazleak berak enkantean jartzen duen lehena.

XIX. denboraldiaren 12. saioa: Nobel saria saldu, ekaitz elektrikoak, gaua Teknopolisen eta gorputzaren instalazio elektrikoa.

CERN laborategiak 60 urte egin ditu, eta Teknopolis saioan eraiki zuten lehen azeleragailuaren irudiak erakusten duen erreportaje bat emititu dute. CERNeko hasieraren historia ezagutu nahi izanez gero, aukera ona da erreportajea. Gainera, erakustaldi bat ere ikusten da. Lasarteko Telesonic enpresak mapping bat egin du CERNerako, lehen makina horren gainean proiektatzen dena.

Kuantikako atal bat dugula aprobetxatuta, omenaldi bat egin nahi dugu: elektroiari omenaldia, hain zuzen. Partikula txikia da, baina oso garrantzitsua. Hari esker bizi gara bizi garen bezala. Hari esker bagara garen bezalakoak. TXONI MATXAIN kimikariarekin egin diogu omenaldia elektroiari.

Science aldizkariaren eguneroko albisteen zerbitzuak aurkikuntza bat iragarri du: bere burua birziklatzen duen plastiko bat. Ideia interesgarria da, polimero jakin bat garatu dute, argi ulatromez argituz gero, bere monomeroetan deskonposatzeko gaitasuna duena. Baina ez da albistearen titularrak agintzen duena. Ez du bere burua birziklatzen.

XIX. denboradliaren 11. saioa: bere burua birziklatzen duen plastikoa, elektroiari omenaldia eta CERNeko lehen azeleragailua Teknopolisen.

1690an modan jarri zen tatuajea Europan. Polinesia eta Zelanda berritik ekarritako moda izan zen, nahiz eta munduko beste toki askotan ere aspalditik egiten ziren tatuajeak. Baina Ozeano Barearen hegoaldeko herriek oso teknika mingarria zuten tatuajea egiteko: Ta Moko. Aurrena, azala "zizelkatu" egiten zuten, eta gero tinta epidermis azpira sartu.

OIHANA JAUREGIk surfari buruzko erreportaje bat egin du ETBko Teknopolis saioan, baina erreportajea berezia da: surfaria, Aitor Francesena, itsua da, eta Aitor Azpiroz ingeniariak ohol "teknologiko" bat egin dio surfean laguntzeko. Irudi politak, eta , batez ere, istorio interesgarria.

Ander Martinez de Albeniz tolosarra ESA espazio agentzian egiten du lan, Rosetta misioan. Zunda gidatzen duen taldearen kidea da, eta gurekin izan da haren lanaz eta misioaz hitz egiten. Zailtasun handiko lana, aditu batek azalduta.

Eltxo guztiek ez dute atsegin giza odola. Batzuek bai, eta beste batzuek ez. Kontua da esepzei bereko eltxoen artean bi motakoak egon daitezkeela. Adibidez, Aedes aegypti espezieko batzuk gurekin etxean bizitzeko egokitu dira (giza odolaren zaleak), eta beste batzuk basoan bizi dira (ez dira zaleak). Orain, Caroline McBride neurologoak aurkitu du zerk erakartzen dituen lehenengoak, eta gene bakar batean dago zaletasunaren jatorria.

XIX. denboraldiaren 10. saioa: Eltxoak giza odolaren gosez, Rosetta, kometa bat eta Ander, Surf itsuentzat eta 1693: tatuajeak.

"Posible al da bikaintasuna zientzian, berdintasunik gabe?" Galdera hori abiapuntutzat hartuta mahai-inguru bat antolatu dute Elhuyar Fundaziokoek Bilbon, azaroaren 13an. Guk eskatu diogu Elhuyar Aholkularitza enpresako NAIARA ARRI teknikariari kontatzeko zeinek hitz egingo duen eta nondik nora izango den han eztabaidatuko dutena.

Duela ehun urte hil zen Juan Miguel Orkolaga, apaiza, meteorologoa eta Igeldoko behatokiaren sortzailea. Oso berezia zen: eguraldia iragartzen oso ona zen, baina eguraldi txarra zetorrenean bakarrik egiten zuen iragarpena. Galernak iragartzen zen bereziki ona, eta oso estimatuta zegoen haren lana arrantzaleen artean. MARIVI ALBIZUk kontatu digu haren historia. Marivi, margarita Martinekin batera Orkolagari buruzko erakusketa bat antolatu dute Hernanin.

Paleontologoek 3.000 kiloko dinosaro batzuen kabi fosilduak aurkitu dituzte. Zirkunferentzia batean antolatutako arrautz fosilak dira. Eta ikerketa bat egin dute jarrera horren zergatia aurkitzeko. Paleontologia, biologia, fisika eta matematika uztartuta, argitu egin dute kontua.

XIX. denboraldiaren 9. saioa: dinosauroak arrautzak ez puskatzen, Orkolaga eta bikaintasuna eta berdintasuna.

Dodoa usoaren familiako animalia da. Maurizio uhartean bizi zen, eta XVII. mendean desagertu zen, batez ere, gizakiaren eraginez. Baina noiz? Zaila da esaten. Azken aldiz 1662an ikusi zuten, baina batzuek diote 1690 arte iraun zuela, alegia, gure erreferentziako urtea baino pixka bat lehenago.

ON Zientzia dibulgazio-bideoen lehiaketaren V. edizioa martxan dago. Dagoeneko, bideoak bidali ahal dira lehiaketan parte hartzeko. Elhuyar Fundazioak eta DIPC zentroak elkarlanean antolatzen duten lehiaketa da eta edozeinek har dezake parte. Jasotzen diren bideo batzuk Teknopolis telebista saioan emitituko dira, ETBn.

Bizitza zientifikoak ezagutzera joan gara Donostiako Eureka Museora. Grabagailua hartu, eta haiek antolatu duten ekitaldi batera joan gara. Bertan, ikasleen eta zientzialarien arteko topaketak dira, zientzia-ibilbideez hitz egiteko. Gu ere han izan gar, museoko LARRAITZ ETXEBERRIAk lagunduta. 

Non esperoko zenuke espezie berri bat aurkitzea? Biologo batzuek igel-espezie berri bat aurkitu dute New Yor hiriko Staten Island distrituan. Gainera, istorio bitxia da, espezie berria izan zitekeelako susmoa igelen kantua entzunda izan zuelako Jeremy Feinberg biologoak.

XIX. denboraldiaren 8. saioa: Espezie berri bat New Yorken, bizitza zientifikoak, ONzientzia 2014 eta dodoa